Στην ανακοίνωση της κατάργησης του «προγράμματος τηλεκατάρτισης επιστημόνων», ο υπουργός Εργασίας επιχείρησε να μεταθέσει τις ευθύνες του και να κατασκευάσει σκηνικό αντεπίθεσης, δηλώνοντας ότι «με εντολή του πρωθυπουργού ξεκινά αξιολόγηση των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης μέσω ενδελεχούς ελέγχου της ποιότητας των προγραμμάτων κατάρτισης και ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Κάτι που δεν συνέβη, βεβαίως, τα τελευταία χρόνια».
Πρώτα απ’ όλα θα έπρεπε και αυτός και ο πρωθυπουργός του να γνωρίζουν ότι Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης δεν υπάρχουν σήμερα, οπότε η αναφορά στην αξιολόγησή τους είναι απολύτως παραπλανητική.
Τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) άρχισαν να λειτουργούν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ως αποκλειστικοί ανάδοχοι υλοποίησης επιδοτούμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και προώθησης της απασχόλησης, σύμφωνα με τους όρους του Β’ (1994-199) και Γ’ ΚΠΣ (2000-2006). Πιστοποιούνταν από το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης (ΕΚΕΠΙΣ) με κριτήρια που αφορούσαν την κτιριακή υποδομή, τον εξοπλισμό και το προσωπικό, τα οποία καθορίστηκαν με διαδοχικές αποφάσεις του υπουργείο Εργασίας από το 1994 μέχρι το 2001, οι οποίες αναθεωρούσαν η μία την άλλη (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ).
Το 2009 με Κοινή Απόφαση των υπουργών Οικονομίας-Οικονομικών και Απασχόλησης (κυβέρνηση ΝΔ) αίρονται οι περιορισμοί της δράσης των ΚΕΚ και θεσμοθετούνται ως φορείς με «αποκλειστικό αντικείμενο δράσεως την παροχή συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και συναφών προς αυτήν δραστηριοτήτων (έρευνες-μελέτες, ημερίδες, συνέδρια, εκπαιδευτικά βοηθήματα για τους καταρτιζομένους τους, συμμετοχή σε ολοκληρωμένα προγράμματα, Κοινοτικές Πρωτοβουλίες, κ.ά.).
Στην ίδια απόφαση ορίζονται λεπτομερώς τα απαιτούμενα για την «πιστοποίηση» των ΚΕΚ κριτήρια υποδομών, οργάνωσης και λειτουργίας τους, αλλά δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την πιστοποίηση των προγραμμάτων κατάρτισης, τα οποία πλέον παρέχουν ελεύθερα.
Ο νόμος 3879/2010 για την «Ανάπτυξη της Διά Βίου Μάθησης» (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ) οργανώνει το πεδίο της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και περιλαμβάνει τα ΚΕΚ στους «φορείς παροχής υπηρεσιών διά βίου μάθησης». Στον ίδιο νόμο θεσπίζεται η υποχρέωση των ΚΕΚ να «εφαρμόζουν πιστοποιημένα προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης» και προβλέπεται ότι με Υπουργικές Αποφάσεις θα καθοριστούν κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των ΚΕΚ και πιστοποίησης των προγραμμάτων τους.
Με τον νόμο 4093/2012 (κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) θεσπίζονται τα Κέντρα διά Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ) επιπέδου 1 και 2 ως «φορείς υπηρεσιών μη τυπικής εκπαίδευσης», αντικαθιστώντας αντίστοιχα τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης και τα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών, των οποίων η λειτουργία τερματίζεται στο τέλος του 2013. Τον επόμενο χρόνο, ο νόμος 4186/2013 (κυβέρνηση ΝΔ) καθόρισε για ακόμα μία φορά τους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των Κέντρων ΔΒΜ, αλλά δεν περιελάμβανε καμία αναφορά στην πιστοποίηση των προγραμμάτων τους.
Από τις αρχές του 2014 και εξής δεν υπάρχουν Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης για να αξιολογηθούν σύμφωνα με τις εντολές του πρωθυπουργού «μέσω ενδελεχούς ελέγχου της ποιότητας των προγραμμάτων» τους.
Δεν υλοποιήθηκαν όμως ποτέ, παρά μόνο αποσπασματικά, συνεχώς τροποποιούμενες ή σκοπίμως ημιτελώς, όλες οι προβλεπόμενες από τους νόμους Υπουργικές Αποφάσεις που ρύθμιζαν, μεταρρύθμιζαν και απορρύθμιζαν τους σχετικούς κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των ΚΕΚ/Κέντρων ΔΒΜ, καθώς και τα κριτήρια και τις διαδικασίες πιστοποίησης των προγραμμάτων τους.
Για παράδειγμα, το 2012 με τρεις διαδοχικές αποφάσεις του υπουργού Παιδείας (κυβέρνηση ΝΔ) καθορίζονται και επανακαθορίζονται οι κτιριολογικές προδιαγραφές των Κέντρων ΔΒΜ και τον ίδιο χρόνο θεσπίζεται η (γραφειοκρατική) διαδικασία υποβολής (όχι όμως πιστοποίησης) των προγραμμάτων σπουδών που προσφέρουν τα Κέντρα αυτά.
Σε κάθε περίπτωση, τα Κέντρα ΔΒΜ (πρώην ΚΕΚ) ιδρύονται και λειτουργούν με άδεια που χορηγούνταν από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) μέχρι το 2018 και έκτοτε από το υπουργείο Παιδείας, μετά από γνωμάτευση του ΕΟΠΠΕΠ. Μοναδικά κριτήρια αδειοδότησης είναι η τήρηση κτιριακών προδιαγραφών και φορολογικών προϋποθέσεων λειτουργίας τους ως επιχειρήσεις. Η ισχύς της άδειας είναι διετής και υπόκειται σε ανανέωση με την υποβολή αντίστοιχου φακέλου δικαιολογητικών.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανάμεσα στις πολλές αποφάσεις της για τη βελτίωση της τυπικής και άτυπης επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης θέσπισε με το νόμο 4547/2018 κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των Κέντρων ΔΒΜ, επέβαλε την πιστοποίηση των προγραμμάτων κατάρτισης και καθόρισε τους όρους πιστοποίησης των αποφοίτων πιστοποιημένων προγραμμάτων, θέτοντας ως όριο εφαρμογής του την 1/9/2019. Προθεσμία την οποία μετακίνησε κατά έναν χρόνο η τωρινή κυβέρνηση, ώστε να παραταθεί η δυνατότητα των Κέντρων ΔΒΜ να παρέχουν μη πιστοποιημένα προγράμματα.
Επομένως, η δήλωση του υπουργού Εργασίας, ότι τα «τελευταία χρόνια», υπονοώντας της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος της ποιότητας των προγραμμάτων κατάρτισης δεν είναι αληθής. Έλεγχος δεν έγινε ποτέ όλα τα χρόνια των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προέβλεψε την καθιέρωση κανόνων λειτουργίας των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης και τη θεσμοθέτηση της πιστοποίησης προγραμμάτων συνεχιζόμενης κατάρτισης.
Οι επιθετικές δηλώσεις, επομένως, περί αξιολόγησης των «ανύπαρκτων» ΚΕΚ και ελέγχου των προγραμμάτων τους, για τη συγκάλυψη των ευθυνών του φιάσκου της κατάρτισης με τηλεοδηγίες, είναι μάλλον του τύπου «Σκοιλ Ελικικού». Δηλαδή, άνευ νοήματος.
* η Ελένη Γιαννακοπούλου είναι δρ Παιδαγωγικής & πρώην διευθύνουσα σύμβουλος του ΕΟΠΠΕΠ
Πηγή: ΕΦΣΥΝ
