Το τελευταίο διάστημα οι εκπαιδευτικοί, όπως και ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, βιώνουμε πρωτοφανείς περιστάσεις, με την παγκόσμια έλευση της πανδημίας, της υγειονομικής κρίσης και της διασποράς του φόβου για την υγεία και τη ζωή. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες παρατηρούμε την εκδίπλωση μιας επικοινωνιακής καταιγίδας από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας για την παρουσίαση της πολύφερνης νύφης, της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και στην πρωτοβάθμια.
Ασύγχρονη, σύγχρονη, τηλεκπαίδευση, ψηφιακός εγγραμματισμός είναι οι νέοι όροι που βομβαρδίζουν και βασανίζουν εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές. Με μια σειρά εγκυκλίων «προαιρετικά υποχρεωτικών», που διαγράφουν κάθε έννοια συλλογικής λειτουργίας του Σχολείου -με φίμωση του Συλλόγου Διδασκόντων- αλλά αποθεώνουν την ατομική ευθύνη του εκπαιδευτικού και στηρίζουν την ευώδωση του όλου εγχειρήματος στην καλή διάθεση, το καθήκον και για άλλη μία φορά στο φιλότιμό του. Από κοντά και τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ να κράζουν για τεμπέληδες και ψηφιακά αναλφάβητους εκπαιδευτικούς (… αλλά από στόματος κοράκου κρα).
Να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτό που για επικοινωνιακούς λόγους σχεδιάστηκε στο πόδι και μας προέκυψε στην εκπαιδευτική μας αγορά, δεν είναι Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, αλλά μια καρικατούρα της, η οποία εκφυλίζει την πραγματική έννοια της (που προϋποθέτει σοβαρό σχεδιασμό, οργάνωση, πρακτικές και λειτουργίες χρονοβόρες και κοστοβόρες, για να επιτύχει άξια λόγου μαθησιακά αποτελέσματα).
Και είναι καρικατούρα γιατί αποκρύπτει το βασικό ερώτημα. Με ποια μέσα και κρατικές υποδομές προχωράει η εφαρμογή. Πώς είναι δυνατόν ένα ΠΣΔ σχεδιασμένο να δέχεται 60.000 χρήστες ξαφνικά να θέλουμε να δεχτεί 1.000.000; Αλλά και με ποια μέσα μαθητών και εκπαιδευτικών -τόσο τεχνολογίας, όσο και επιμόρφωσης- τους ζητείται να μπουν στην μάχη;
Και όμως περιχαρής η υπουργός μας, ανακοινώνει την συμμετοχή χιλιάδων εκπαιδευτικών με δημιουργία πολλαπλάσιων εικονικών τάξεων σε μια τεχνολογική υπερπαραγωγή, καθώς και μαζική συμμετοχή των μαθητών (εντάξει εκεί μας λείπει το 20%, αλλά σιγά μην κάτσουμε νεοφιλελεύθεροι άνθρωποι να ασχοληθούμε με τους πλεμπαίους, αδύναμους και αποκλεισμένους).
Και τι να κάνουμε;
Κατ αρχήν είναι εκ των ων ουκ άνευ η εξασφάλιση από το Κράτος της αναγκαίας τεχνολογικής υποδομής σε όσους μαθητές και εκπαιδευτικούς την στερούνται, πράγμα που θα επιτρέψει την καθολική και απρόσκοπτη πρόσβαση όλων στην εξ αποστάσεως επικοινωνία. Η προστασία των Συνταγματικών και κοινωνικών δικαιωμάτων για ίση πρόσβαση στη Δημόσια και Δωρεάν Εκπαίδευση, δεν μπαίνει σε καραντίνα.
Καμία συζήτηση δεν μπορεί να γίνει για την λεγόμενη σύγχρονη Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (webex), ακόμη και αν εξασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των μαθητών, γιατί η προστασία των προσωπικών δεδομένων μαθητών και εκπαιδευτικών δεν επιτρέπεται να γίνεται θυσία στον βωμό της κυβερνητικής επικοινωνιακής πολιτικής.
Η Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση θα πρέπει να περέχεται σε όλες της τις μορφές, μόνο μέσα από το ΠΣΔ, το οποίο θα διασφαλίζει με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο την προστασία των προσωπικών δεδομένων και την ταυτοποίηση των χρηστών. Καμία σκέψη για παραχώρησή τους σε ιδιωτικά συμφέροντα που προσφέρουν την συνδρομή τους δήθεν… αφιλοκερδώς.
Η ασύγχρονη Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (e-me, e-class) γνωρίζουμε ότι υπολείπεται κατά πολύ της Παιδείας που παρέχει το ανοιχτό-ζωντανό Δημοκρατικό Σχολείο, αλλά στην συγκυρία αυτή, ας μην την υποβαθμίζουμε ακόμη περισσότερο με τις απαράδεκτες παιδαγωγικές πρακτικές της αποστολής επαναληπτικών(!) φωτοτυπιών στους μαθητές μας και της αποδοχής-διόρθωσης των απαντήσεών τους.
Γιατί η παροχή υψηλού περιεχομένου υλικού που θα κινητοποιεί τις αναπτυξιακές-μαθησιακές δυνατότητες των μαθητών μας με διερευνητικό, ανακαλυπτικό και βιωματικό τρόπο είναι κεντρικό πρόταγμα του Δημοκρατικού Σχολείου, ας μη το απεμπολήσουμε προς χάρη της επικοινωνιακής φούσκας που μας τυλίγει από παντού.
Για τις παλινωδίες του υπουργείου Παιδείας, που την μία μέρα μοιράζει laptop σε μαθητές και εκπαιδευτικούς από τηλεοράσεων και την άλλη μέρα τα παίρνει πίσω εν τοις πράγμασι, καλό είναι να συνεχιστούν, γιατί χαρίζουν άφθονο γέλιο σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα σε μια συγκυρία που το έχουμε… πολύ μεγάλη ανάγκη.
Φοράμε μάσκα, αλλά δεν θα τους επιτρέψουμε να μας φορέσουν φίμωτρο. Ο αγώνας για το Σχολείο των οραμάτων μας και των αναγκών του λαού μας, συνεχίζεται.
* ο Βασίλειος Κομπατσιάρης είναι δάσκαλος & διευθυντής του 6ου Δημοτικού Σχολείου Πάτρας
