Οι θιασώτες της ολοκληρωτικής αξιολόγησης επανέρχονται δριμύτεροι
Οι συντηρητικοί νεοφιλελεύθεροι «ιδιοκτήτες της εξουσίας» δεν άντεχαν για πολύ χρόνο ακόμη την «αριστερή παρένθεση». Είχαν βάλει τα δυνατά τους και ήταν σίγουροι για τη νίκη τους κι ετοιμάζονταν από καιρό για τη μεγάλη συντηρητική επίθεση του αιφνιδιασμού. Πριν καλά-καλά κατασταλάξουμε με τις πολιτικές εκτιμήσεις των εκλογικών αποτελεσμάτων, έβαλαν μπρος τον «οδοστρωτήρα» και στην εκπαίδευση!
Προτάσσοντας το κίβδηλο «αφήγημα» της ανύπαρκτης «λαϊκής εντολής» του 39.7%, έπιασαν το νήμα από εκεί που το είχαν αφήσει το 2014 και επιδόθηκαν σε μια ακόμα επιχείρηση «σκούπα», με πολιτικό εργαλείο την αξιολόγηση στην εκπαίδευση, που τη θεωρούν, όπως δηλώνουν, «το εργαλείο(sic!) για την ανάπτυξη της δυναμικής (των εκπαιδευτικών συστημάτων) και της προσαρμογής τους στις ανάγκες της εποχής» και «δομικό στοιχείο των εκπαιδευτικών συστημάτων του πολιτισμένου κόσμου».
Αν δεν πρόκειται για γνωστική εκτροπή του εγκεφάλου, ίσως να έχουμε να κάνουμε με τεχνικές πρόκλησης σκόπιμης σύγχυσης, «ιδεοθύελλας» και ασάφειας με στόχο την πολιτικοιδεολογική ρύπανση που βοηθάει στην υπόθεση της παθητικής συναίνεσης. Έχουμε να κάνουμε με τον αχταρμά του «εργαλείου» που ταυτόχρονα είναι και «δομικό στοιχείο» ή τον αχταρμά της «ανάπτυξης» που συμβάλλει και στη «δυναμική» αλλά και στην «προσαρμογή» στις ανάγκες της εποχής! Μια «εποχή» κι ένας «πολιτισμένος κόσμος», χωρίς ταξικό πρόσημο, αλεξίσφαιρα στην κρίση, και σε κοινωνικό και πολιτικοιδεολογικό κενό!
Οι υπερασπιστές του προτάγματος του «νόμου και της τάξης» καταστρατηγούν πρώτοι οι ίδιοι νομοθετημένες διαδικασίες και κριτήρια και νομοθετούν για να νομιμοποιήσουν εκ των υστέρων τις παράνομες πράξεις τους. Έφτασαν στο σημείο να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, παρά το μπλε χρώμα του εκλογικού χάρτη! Δεν τηρούν θεμελιώδεις κοινοβουλευτικές διαδικασίες και έχουν βάλει στόχο να μην αφήσουν τίποτε όρθιο και στην εκπαίδευση, με σκοπό να διευρυνθεί, χωρίς εμπόδια, και ο δρόμος της εκπαίδευσης προς την καπιταλιστική αγορά.
Κάτι, που έχει καθυστερήσει πολύ εξ αιτίας της κοινωνικής δυναμικής που ανέτρεπε, εν μέρει, μέχρι τώρα τα σχέδιά τους. Με δηλώσεις και υπουργικές αποφάσεις κατάργησαν νόμους για την εκπαίδευση ή ανέστειλαν τη λειτουργία νομοθετημένων πανεπιστημιακών τμημάτων!
Κράτησαν ανενεργή και παροπλισμένη, χωρίς να καλύπτουν την κενή θέση μέλους (κάτι που ήταν προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία της) τη λεγόμενη «ανεξάρτητη» νεοφιλελεύθερη ΑΔΙΠ για την αξιολόγηση των πανεπιστημίων, που ήταν δικό τους δημιούργημα. Προφανώς, επέλεξαν κάτι τέτοιο για να εξαναγκάσουν σε φυγή τους ανεπιθύμητους εντός της διοικητικής δομής. Ήδη, ανακοινώθηκε και η παραίτηση μέλους με σοβαρές καταγγελίες για τους ατυχείς χειρισμούς και τις απίστευτες για Υπουργό πρακτικές της.
Πριν την καταργήσουν, είχαν σπεύσει να ανακοινώσουν, εφτά μήνες τώρα, ότι θα θεσμοθετήσουν «νέα αρχή» κι έτσι έβαλαν στην κατάψυξη τις τρέχουσες εκκρεμότητες της παρούσας αρχής. Στη θέση της προωθούν μια ανάλογη «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης».
Με τις πρόσθετες «πινελιές» που βάζουν στην πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών και στη σύνδεση της χρηματοδότησης με την αξιολόγηση των πανεπιστημίων καταργούν την ακαδημαϊκή αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, τα οποία τα εξαναγκάζουν ώστε να στραφούν στην αγορά για αναζήτηση πόρων.
Ο χαρτοπόλεμος που έχει ξεσπάσει ανάμεσα σε στελέχη της ΑΔΙΠ που καταργείται και στην Υπουργό αποκαλύπτει και την ανεπάρκεια πολιτικού πολιτισμού των κυβερνώντων και το «κενό σημαίνον» μιας ετοιμόρροπης Αρχής που επινοήθηκε από το «ευρωπαϊκό εργαστήριο» για να αξιολογεί και να επιτηρεί τα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Η χώρα έχει συγκροτήσει μητρώο ανειδίκευτων αξιολογητών πανεπιστημιακών που επιδίδονται σε ακαδημαϊκό τουρισμό με πληρωμένες τις δαπάνες τους.
Την άλλη δίδυμη αρχή για την αξιολόγηση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, την ΑΔΙΠΠΔΕ, δεν την πείραξαν, επί του παρόντος! Ενδεχομένως, επειδή πρόεδρός της, μετά από ανανέωση της θητείας του επί ΣΥΡΙΖΑ(!), είναι ακόμη ο εκλεκτός του Αρβανιτόπουλου, ο γνωστός παιδαγωγός-παραγωγός της αξιολόγησης, τον οποίο είχαν εγκαταστήσει οι ίδιοι το 2014. Έτσι, αντιλαμβάνονται οι κατ επίφαση νομοταγείς τις λεγόμενες ανεξάρτητες Αρχές. Δεν αρκεί που είναι νεοφιλελεύθερες στη σύλληψη, στο σχεδιασμό και στην πράξη. Πρέπει να είναι και ιδιοκτησία τους! Πρόκειται περί «πολιτικών πρακτικών αλητείας».
Τα έβαλαν με την «κλήρωση» και τους «σημαιοφόρους», με τη βάση του «δέκα», την τράπεζα θεμάτων, την αριστεία αλλά και με τον πληθωρισμό των αριστούχων. Ανακοίνωσαν ότι θα «πειράξουν» τα πρότυπα και τα πειραματικά σχολεία για να τα εκσυγχρονίσουν. Επιχαίρουν, ιστορικά και πολιτικά αναλφάβητοι, που νόμιζαν ότι κατάργησαν με νόμο το «πανεπιστημιακό άσυλο», κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί εκτός και καταργηθεί το πανεπιστήμιο!
Κατάφεραν, βέβαια, ισχυρό πλήγμα στην «ακαδημαϊκή αυτοτέλεια» του πανεπιστημίου με την ενισχυμένη εκχώρηση αρμοδιοτήτων αξιολόγησης και πιστοποίησης σπουδών στην ΕΘΑΑΕ. Και οι τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης αντιμετωπίζουν, με τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, τις απειλές της αξιολόγησης (ΑΔΙΠ/ΕΘΑΑΕ, ΑΔΙΠΠΔΕ) ως εργαλείου που θα ανοίγει ακόμα πιο πολύ το δρόμο της εμπορευματοποίησης, της ιδιωτικοποίησης και της καπιταλιστικής αγοράς.
Όπως αναμενόταν, η αξιολόγηση στην εκπαίδευση και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού είναι από τα «κορυφαία» θέματα στην κυβερνητική τους ατζέντα: «Αξιολόγηση Παντού» είναι το κυβερνητικό σύνθημα. Την ώρα που έγραφα αυτά ήρθε ένα μήνυμα στον Η/Υ μου που με ενημερώνει πως «Ο Μητσοτάκης αρχίζει αύριο την αξιολόγηση των Υπουργών του» (14.1.2020).
Όλο αυτό το πολιτικό σκηνικό είναι αρκετά τοξικό για να το αντιμετωπίζει κανείς με συγκρατημένη αισιοδοξία. Εκτιμώ πως έχουμε να κάνουμε με ένα μίγμα αυταρχισμού, νεοφιλελευθερισμού και πολιτικού κυνισμού που θα επιβαρύνει το ήδη βεβαρημένο πεδίο της εκπαίδευσης. Είναι έντονα τα σημάδια της δεκάχρονης στυγνής μνημονιακής «κατοχής» και κυριαρχίας που θα διαρκέσει και θα εκφραστεί στο άμεσο και απώτερο μέλλον με τις άκρως δυσμενείς επιπτώσεις τους στις ζωές μαθητών/μαθητριών και γονέων, κυρίως, από μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα, αλλά και όλων των εκπαιδευτικών.
Όπως έχουμε υποστηρίξει και άλλοτε, στο ελληνικό σχολείο διδάσκουν και θα διδάσκουν χρεωμένοι εκπαιδευτικοί σε χρεωμένους μαθητές/τριες χρεωμένων γονέων. Δε φτάνει που είναι χρεωμένοι είναι και οι «χαμένοι». Ξέρουμε ότι, με τις πολιτικές που ασκούνται στην εκπαίδευση, εκπαιδευτικοί και μαθητές/τριες αναγκάζονται να αναπτύσσουν αποξενωτικές, αλλοτριωτικές και μηχανιστικές σχέσεις με το σχολείο και τις εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες. Αυτό σημαίνει ότι έχουν σημαντικές απώλειες εμπειριών ζωής.
Η αξιολόγηση δεν προσφέρεται για τον ριζικό και δημιουργικό επαναπροσδιορισμό αυτού του είδους των σχέσεων. Αντίθετα θα είναι η χαριστική βολή σε ό,τι δημιουργικό και αυθεντικό έχει απομείνει. Δεν αντέχονται άλλες απώλειες εμπειριών και νοημάτων ζωής στο σχολείο. Κι εδώ είναι που θα χρειαστεί να οργανώσουμε δράσεις αντίστασης ως απάντηση: Δεν θα επιτρέψουμε άλλες απώλειες εμπειριών ζωής στο σχολείο.
* ο Γιώργος Μαυρογιώργος είναι ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
